Harry Potter

De Harry Potter-reeks is zonder twijfel een ontzettend populaire boekenreeks geworden. Ook ik lees de boeken graag: ze zijn goed geschreven, ze beschrijven situaties zonder langdradig te worden, ze zijn grappig en hebben een sterke verhaallijn (met heel wat referenties naar de huidige maatschappelijke problemen en een groot stuk strijd tussen goed en kwaad). Het was dan ook leuk dat ik boek 6 in het Engels mee kon nemen op onze onverwachte vakantie en een week later nummer 7 in het Engels in de bibliotheek vond. Met stijgende spanning las ik de sluiter van de reeks en zat vorige week woensdag - drie dagen voor de Nederlandse versie zou uitkomen - nagelbijtend op het puntje van mijn stoel de laatste 100 bladzijden te verorberen.

"Gaat Harry dood?" wilde Wouter weten, want dat is natuurlijk de hamvraag in dat zevende boek.
"Dat vertel ik je niet, hoor!" zei ik, "want dan is alle lol eraf voor jou."
"Ja, maar mama, de film van nummer zeven, daar moeten we nog twee of drie jaar op wachten."
"Ja, dat is waar," antwoordde ik, "maar niets houdt je tegen om de boeken intussen te lezen. De eerste boeken zijn voor jou perfect haalbaar. En tegen dat die uit zijn kan je nummer vier ook al lezen."
Ik zag hem twijfelen. Hij kent de eerste drie films al bijna rats vanbuiten. Waarom zou hij dan boeken beginnen lezen?
"In de boeken staat véél meer dan in de films," voegde ik er nog aan toe. "Je gaat veel beter begrijpen waarom de dingen in de films gebeuren zoals ze gebeuren."

Het bleek een overtuigend argument. Niet veel later ging ik op zoek naar het eerste deel. Om me te herinneren dat we deel 1 en deel 6 ofwel verloren hebben gelegd ofwel aan iemand hebben uitgeleend zonder dat we het ons nog herinneren.
(Bij deze dus ook een oproep: als we deze boeken aan jou hebben uitgeleend, wil je ze ons dan aub terugbezorgen? Thanks!!)

Ik gaf hem dus boek 2. En daarin is hij nu lustig aan het lezen. 's Avonds in zijn bed. In de zetel na zijn huiswerk. Hij doet nog andere dingen ook, hoor, maar af en toe wordt zijn nieuwsgierigheid hem te machtig en pakt hij het terug vast. In kleine stukjes. En als hij te lang heeft stilgezeten, gaat hij vanzelf weer spelen.

Heel wat mensen zijn het niet met mij eens dat Harry Potter waardevolle boeken zijn en vinden dat het allemaal te beperkend is voor kinderen. Vaak lezen ze alleen maar Harry Potter en pakken ze geen andere verhaalstijlen meer vast. Feit is natuurlijk dat voor kinderen die nauwelijks lezen, zoals Wouter, élk boek een goeie instap is. En als dat Harry Potter moet zijn, so be it.

Wiebelkont

Marijke Umans (de buurvrouw van een vriendin van me) heeft een boek geschreven. Het heet "Wiebelkont" en gaat over een meisje met vier grote zussen en ouders die dachten dat ze met haar eindelijk een jongen zouden krijgen.

Langs deze weg wil ik even reclame maken, want het is echt schitterend! Samen met onze 9-jarige Wouter heb ik het boek gelezen, waarbij ik stukken voorlas en hij dan in stilte verder las (bijvoorbeeld 's avonds nog even voor het slapen gaan). Het kostte ons ongeveer een week om het uit te lezen, maar dit is echt het eerste boek waar hij hele grote stukken zelfstandig uit leest, zonder hulp. En je kon op mijn gezicht een brede glimlach vinden telkens ik hem vanuit zijn bed hoorde giechelen.

Het boek is heel grappig geschreven, op het niveau van 9 tot 11 jaar. En de stoten die Bet, het hoofdpersonage, uitsteekt zijn Wouter letterlijk op het lijf geschreven! Met de beste bedoelingen doet ze vanalles mis, maar als ik haar redeneringen las, was het bijna alsof ik even in Wouters hoofd kon meekijken.

Ik wil niet zeggen dat Marijke Umans, de schrijfster, doelbewust een ADHD-kind heeft willen portretteren - ik denk zelfs dat ze dat niet heeft willen doen - maar hoe Bet denkt en wat ze doet vertonen toch wel wat ADHD-kantjes. (Ik wil hier even benadrukken dat de diagnose van ADHD wordt gesteld aan de hand van een vragenlijst waarin wordt gepeild hoeveel ADHD-kantjes een kind heeft, dus wat mij betreft heeft iederéén ADHD-kantjes!) In elk geval was het voor Wouter super-herkenbaar.

Een echte aanrader voor iedereen - groot én klein - die een beetje enthousiast in het leven staat!

ADHD-literatuur

Een overzicht van de literatuur die beschikbaar is over ADHD en aanverwante onderwerpen.

Algemene lectuur:

• Baert, Karl. ADHD: op één spoor?
• Balans. Kinderen met ADHD. Aandachts- en concentratiestoornissen, hyperactiviteit, impulsiviteit. Folder.
• Balans. Kinderen met ADD. Stoornissen in de functies van aandacht, concentratie en gedragsuitvoering. Folder.
• Barkley, Russell A. Opstandige kinderen. (Oorspronkelijke titel: ADHD and the nature of self-control).
• Centrum Zit Stil. Maak kennis met ADHD. ADHD als het nooit rustig wordt in je hoofd. Kennismakingsbrochure.
• Centrum Zit Stil. ADD bij kinderen en jongeren. Antwoorden op veel voorkomende vragen over ADD. Brochure.
• Centrum Zit Stil. ADHD en medicatie. Een overzicht van de medicatie die beschikbaar is voor personen met ADHD. Brochure.
• Centrum Zit Stil. ADHD, een complex verhaal (deel 1, 2 en 3). Een overzichtelijk naslagwerk waarin men snel kennis maakt met de verschillende aspecten van bekende ontwikkelingsstoornissen, gedragsproblemen en leermoeilijkheden. 3 brochures.
• De Backer, Hermien. ADHD? Laat je niets wijsmaken!
• Koning Boudewijnstichting. Mijn bijzonder brein. Grote en kleine vragen over ons brein en alles wat daarmee samenhangt. Brochure.
• Quinn, P. en Nadeau, Kathleen. ADHD bij vrouwen.
• Timmerman, Kaat. Kinderen met aandachts- en werkhoudingsproblemen.

Voor kinderen en jongeren met ADHD:

• Centrum Zit Stil. Brieven van Daan (deel 1 en 2). Leesvoer voor jongens en meisjes met ADHD of ADD. 3 brochures. 8+
• Cogenbach, Caroline. Stijn de Trein. 4+
• Delfos, Martine. Ze vinden me druk! Over drukke kinderen en ADHD. 6+
• Dieltiens, Kristien. Er zit een leeuw in mij. 5+
• Gantos, Jack. Joey slikte zijn sleutel in. 9+
• Poncelet, Pascale. Herman, of het wonderlijke verhaal van een hyperactief jongetje. 4+ (Oorspronkelijke titel: Herman, ou la merveilleuse histoire d'un petit garçon hyperactif)
• Vanden Heede, Sylvia. In mijn kop staat alles op zijn hoofd. 11+

Voor volwassenen met ADHD:

• Nadeau, Kathleen. Aandacht? Een kopzorg. Gids voor volwassenen met concentratieproblemen.

Voor ouders van kinderen met ADHD:

• Barkley, Russell A. Diagnose ADHD. Een gids voor ouders en hulpverleners.
• Centrum Zit Stil. ADHD en (helpen) leren. Studiebegeleiding van kinderen en jongeren met ADHD. Brochure.
• Centrum Zit Stil. ADHD en drugs. Preventief adolescenten helpen om 'wijs' om te gaan met genotsmiddelen. Brochure.
• Centrum Zit Stil. Adolescenten en ADHD. Voor ouders, leraren en jongeren. Brochure.
• Centrum Zit Stil. Kleuterbrochure. Voor ouders en kleuterleid(st)ers. Brochure.
• Centrum Zit Stil. Met ADHD op kamp. Wat kunnen ouders vertellen aan de groepsleiding over de problematiek van ADHD bij hun kind? Welke tips en adviezen zijn belangrijk? Brochure.
• Centrum Zit Stil. Schoolbrochure. Voor ouders en leraren van kinderen in de lagere school. Brochure.
• Compernolle, Theo en Doreleyers, Theo. Zit stil! Handleiding voor het opvoeden van overbeweeglijk kinderen.
• Dekker, Anne. Ze noemen het AD(H)D. Lotgevallen van een moeder en haar kind.
• Hopman, Genoveva. Ik wilde alleen maar rust! Ervaringsverhalen uit de omgeving van een ADHD-kind.
• Jeninga, John. Tel eerst even tot 10.
• Jeninga, John. Zit nu eens even stil. Omgaan met ADHD.
• Paternotte, Arga en Buitelaar, Jan. Het is ADHD. Alles over de kenmerken, diagnose, behandeling en aanpak, thuis en op school.
• Paternotte, Arga. Wacht even... Kinderen met ADHD/ADD thuis en op school.
• Vaessen, Giel. Een wervelkind. Praktisch handboek voor ouders van kinderen met ADHD, een pittig temperament of tegendraads gedrag.
• van der Veen-Mulders, L. e.a. Sociaal onhandig. De opvoeding van kinderen met PDDNOS en ADHD.
• van Lieshout, Triex. Praktische tips voor de opvoeding van kinderen met ADHD. Richtlijnen voor ouders, leraren en begeleiders.
• Vereyen, Fabienne. Mama, mijn hoofd is zo vol. Jasper, kind vol onvoorspelbaarheden.

Voor ouders (opvoedkunde):

• Compernolle, Theo e.a. Alles went, ook een adolescent. Wegwijzer bij het opvoeden van jongeren.
• Driesen, Ludo. (Hoe minder) straffen?
• Glorieux, Peter. Gevraagd: 'superouders'. Als opvoeden niet loopt zoals je het wenst.
• Peerlings, Wendy. Hoe breng ik mijn kind (en mezelf) structuur bij? Een gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners.
• Wiltink, Hetty. Ik kan het! Faalangst overwinnen.

Voor leerkrachten:

• Centrum Zit Stil. Adolescenten en ADHD. Voor ouders, leraren en jongeren. Brochure.
• Centrum Zit Stil. Kleuterbrochure. Voor ouders en kleuterleid(st)ers. Brochure.
• Centrum Zit Stil. Schoolbrochure. Voor ouders en leraren van kinderen in de lagere school. Brochure.
• Bollaert, Rita. Zit stil! Op school. Omgaan met ADHD in de klas.
• Bollaert, Rita en Derudder, Marc. Tieners! Zit stil op school. Omgaan met ADHD.
• Freed, Jeffrey en Parsons, Laurie. Ik denk in beelden, jij onderwijst in woorden. (Oorspronkelijke titel: Right-brained children in a left-brained world)
• Paternotte, Arga en Buitelaar, Jan. Het is ADHD. Alles over de kenmerken, diagnose, behandeling en aanpak, thuis en op school.
• Paternotte, Arga. Wacht even... Kinderen met ADHD/ADD thuis en op school.
• Peerlings, Wendy. Hoe breng ik mijn kind (en mezelf) structuur bij? Een gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners.
• van Lieshout, Triex. Praktische tips voor de opvoeding van kinderen met ADHD. Richtlijnen voor ouders, leraren en begeleiders.

Voor hulpverleners:

• Barkley, R.A. Diagnose ADHD. Een gids voor ouders en hulpverleners.
• Koning Boudewijnstichting. ADHD: een pleidooi voor gedeelde zorg. (Reeks: Mijn bijzonder brein). Brochure.
• Koning Boudewijnstichting. De ADHD-zorgsector in kaart gebracht. Onderzoeksresultaten en knelpunten. (Reeks: Mijn bijzonder brein). Brochure.
• Kooij, J.J. Sandra. ADHD bij volwassenen. Inleiding in diagnostiek en behandeling.
• Nederlandse Gezondheidsraad. Diagnostiek en behandeling van ADHD.
• Peerlings, Wendy. Hoe breng ik mijn kind (en mezelf) structuur bij? Een gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners.
• van Lieshout, Triex. Praktische tips voor de opvoeding van kinderen met ADHD. Richtlijnen voor ouders, leraren en begeleiders.
• van Veen, Dolf, van Lieshout, Maurice en Doorduijn, Aad. Naar betere zorg voor kinderen met ADHD. Regionale samenwerking tussen onderwijs, gezondheidszorg en jeugdzorg.

Mijn bijzonder brein

Het is lang zo geweest dat alles wat er te vinden was over ADHD (boeken, al dan niet wetenschappelijke artikels, diagnosemethodes, analyses...) geschreven was door niet-ADHD'ers. Vanzelfsprekend krijg je dan een nogal eenzijdige kijk op de aandoening.
De Koning Boudewijnstichting heeft daar iets aan proberen doen. Ze maakte o.a. deze twee publicaties die zeer de moeite zijn en passen in een poging om jongeren zélf aan het woord te laten over hun ADHD, in plaats van dat over te laten aan ouders, opvoeders en onderwijzend personeel. De brochures kan je ook zelf downloaden door hier op de foto te klikken. Meer info kan je vinden op deze pagina van de website van de Koning Boudewijnstichting. Veel leesgenot!

Ik wil ook nog vertellen over iets dat deze ochtend gebeurde. Je ziet op de cover al dat de 2e brochure vol gekleurde tekeningen staat. Die zijn allemaal door ADHD-kinderen getekend. Toen ik er vanmorgen doorheen bladerde, vroeg Pieter wat ik aan het lezen was. En ik antwoordde nogal vaag dat het een boekje was dat ik gekregen heb. Waarop Pieter zei: "Ja, een boekje over de tekeningen van Wouter!" Hoe heeft die kleine pruts dat gezien? De conclusie dat ADHD-kinderen op een gelijkaardige manier tekenen is wellicht te overhaast, maar ik ken geen "normaal" kind dat tekent zoals Wouter tekent. Dus misschien toch...?