O help...

Ik heb zwaar het gevoel dat ik niet met mijn eigen kinderen omkan. We werken beiden full-time en over het algemeen krijgen we alles wel redelijk goed georganiseerd. Maar het was alweer lang geleden dat we ze een hele week aan een stuk hebben moeten 'verdragen'.

De week tussen kerstdag en nieuwjaar zijn mijn man en ik traditioneel thuis. Vanwege het feestgeharrewar hadden we vorig jaar beslist dat we de kindjes toch naar de opvang zouden brengen, van half tien tot half vijf ongeveer. Dit jaar is het veel minder druk - we moeten alleen weg op nieuwjaar en krijgen verder niemand op bezoek - zodat het absoluut niet nodig was om hen weg te brengen.

Hebben we ons dat al beklaagd... Zaterdag tot en met maandag hebben ze discussiërend doorgebracht. Grootste discussiepunt is en blijft 'dat speelgoed is van mij en daar ben ik baas over en als jij niet lief bent voor mij mag jij niet met mijn speelgoed spelen'. Speelgoed als machts- en pressiemiddel, wie had dat gedacht?

We gaan daar echt wel eens een oplossing voor moeten vinden, want dit spelletje blijft duren. Maar het is - ook voor mij - een moeilijk evenwicht.

Enerzijds vind ik dat Wouter inderdaad over zijn speelgoed mag beschikken zoals hij het zelf wil. Beide kinderen moeten elkaars grenzen en ruimte leren respecteren. Dat betekent dat ze rekening moeten houden met elkaars wens naar lijfelijk contact, elkaars ontwikkelingsniveau, de dingen die ze wel of niet leuk vinden, maar ook eigendom in de ruime zin van het woord, dus speelgoed.

Anderzijds vind ik het nogal absurd dat Wouter vindt dat de duplo-blokken die hij gekregen heeft bij zijn eerste verjaardag nog steeds zijn eigendom zijn. Pieter is intussen vier en hier vind ik het echt te ver gaan. Voor mij is alle speelgoed dat jonger is dan Pieter, van Pieter, gelijk wie het gegeven heeft aan welk kind dan ook. Alleen zo is de verdeling van het speelgoed trouwens een beetje fifty-fifty, want omdat Wouter al zoveel speelgoed heeft, krijgt Pieter bijna geen speelgoedcadeautjes.

Het is denk ik makkelijker om te vertellen wat ik niet wil, dan wat ik er dan wel mee wil doen. Het is voor mij onaanvaardbaar dat Wouter zijn speelgoed misbruikt als pressiemiddel. Er moet leuk mee gespeeld kunnen worden, punt uit. En liefst nog door de twee kindjes samen. Kan dat dan echt niet?

Ik ben bijna blij dat ik me blijkbaar misrekend heb in mijn verlof zodat ik deze week vier halve dagen extra moet gaan werken... Ik ben bijna blij dat ik even het eeuwige lawaai kan ontvluchten. Ik kan met niet voorstellen dat ik een full-time huismoeder zou zijn, met alle respect voor alle mama's die dat wél kunnen.

En die arme papa moet het wél verdragen. Ben ik nu een slechte moeder?

Kerstboomster

Ondanks de ADHD is Wouter ontzettend creatief. Hierbij een ster die hij vandaag maakte in 3D... en dan nog één met vijf punten. Ik zou niet weten hoe hij het doet. Komt zeker op de boom!

Allemaal nootjes

Op vraag van de juf van notenleer sprong ik even binnen toen ik Wouter woensdag ging afhalen van de les. Ze had niet zo'n goed nieuws voor ons. Wouter had 1,5/10 gehaald op zijn theoretisch examen, een rampzalig resultaat dat ervoor zou zorgen dat hij moet blijven zitten als het niet betert.

Een oudercontact was dus aangewezen.
Omwille van allerlei redenen - verjaardagsfeestjes, revalidatie... - had hij het voorbije trimester een aantal lessen gemist, en aangezien hij blijkbaar het meeste opsteekt in de les zelf was dat redelijk rampzalig. De juf noemde Wouter een jongen met veel talenten, en zeer intelligent, creatief en zelfzeker. Maar van wat ze daarna zei viel ik pas helemaal achterover: Wouter is haar meest gemotiveerde en gefocuste leerling. Euh? Gaat dit wel over mijn zoon?
In de uitleg die erachteraan kwam gaf ze wel aan dat ze zijn aandacht in de klas moet weten vast te houden, omdat hij anders in nogal storend en banaal gedrag vervalt. Vaak is dat in groepslessen niet gemakkelijk, maar als het lukt is hij helemaal mee. De sleutel is duidelijk uitdaging: heeft hij die, dan is hij helemaal mee.

Vroeger dacht ik eerder dat Wouter niet echt intelligent was. Het duurde lang om simpele dingen uit te leggen, en dan nog begreep hij ze vaak niet. In de klas is hij niet in staat hetzelfde aantal oefeningen te maken als zijn klasgenoten, dus werkt de juf met kruisjes bij de meest essentiële oefeningen, die hij wél allemaal moet afwerken.

Uit één van de eerste tests in het revalidatiecentrum, waarvan het resultaat enkele weken geleden al even terloops werd vernoemd, bleek dat onze Wouter hoogbegaafd is. Dat verandert de hele benadering naar hem toe. Dit oudercontact en de verdere resultaten in het revalidatiecentrum zullen nog meer duidelijk maken. Gebrek aan resultaat wordt wellicht veroorzaakt door gebrek aan uitdaging en teveel verveling. Dus geen aangepaste eisen meer - of is dat de foute conclusie?

Gelukkig ken ik zelf ook wat van muziek en zijn we in de gelegenheid om hem bij te werken in de vakantie. Zo zal hij in januari in staat zijn om de draad gewoon op te pikken met de anderen. Op zo'n moment weet ik weer waar die opleiding tot leerkracht voor dient.

Té rustig?

Het is verbazend hoe een razend drukke ochtend zich steeds weer afwisselt met een naar verhouding te rustige gang van zaken. Een gemiddelde halen wij niet in ons gezin, het gaat steeds weer om hoge pieken en diepe dalen.

Hoewel we vanmorgen niet vroeger zijn opgestaan dan gewoonlijk, hadden de kinderen ineens een kwartier (!) over dat ze dan van mij mochten vullen met spelen. En nota bene, ze speelden zelfs zonder ruzie te maken... Toch vond ik Wouter niet bepaald rustig. Waarschijnlijk was het binnen in zijn hoofd weer een hele grote warboel van ideeën en indrukken, maar zijn gedrag was minder storend dan anders.

Hoe dat komt? Ik weet het niet. Maar ik zou het wel leuk vinden om eindelijk eens de vinger op de wonde te kunnen leggen. Elke morgen volgen we dezelfde routine, elke morgen zeg ik dezelfde dingen, en elke morgen hebben we een totaal andere uitkomst dan de dag ervoor. Best wel verwarrend!

Ruzie

Op sommige dagen kan ik, al vanaf het eerste moment dat we elkaar zien, aan Wouter merken dat hij met één of ander verkeerd been uit bed is gestapt. Hoe dat komt weet ik niet, wat die dagen anders maakt dan andere dagen weet ik ook niet. Wat ik wel weet is dat ik dan een hele hoop verwijten naar mijn hoofd geslingerd krijg terwijl ik zelf nauwelijks wakker ben.

Deze morgen was het weer van dat. Mijn pogingen om de sfeer te draaien mislukten jammerlijk. Ik probeer hem wel te begrijpen, maar ik wil ook dat hij beseft dat 's morgens vroeg géén geschikt moment is voor mij om mijn opvoedstijl te veranderen. Hij wilde uit protest daarna niet meer naar me luisteren (als jij niet luistert, ik ook niet) en wilde tien meter voor de school koppig niet meer verder.

De einddiscussie ging wéér over het al of niet genoeg straffen van Pieter, zeker als Pieter dezelfde dingen fout doet als Wouter. Ik geef echt wel toe dat ik soms teveel op Wouter gefocust ben en Pieter dan wat makkelijker laat doen. De gevolgen van fout gedrag verantwoorden dat ook wel: als Pieter door de woonkamer rent met een vlieger in zijn hand, belandt die netjes op de grond; bij Wouter sneuvelt er dan gegarandeerd iets wat op de kast staat. Als Pieter vooruit loopt op het voetpad, dan stopt hij netjes aan de hoek; Wouter steekt zonder kijken over. Tienmaal per ochtend houd ik mijn hart vast als ik hem bezig zie en moet ik mezelf dwingen om niet betuttelend te worden.

Maar hoe krijg je dat uitgelegd aan je ADHD-kind? Hoe leg je uit dat er een duidelijk verschil is tussen de opvoeding van je ADHD-kind en je niet-ADHD-kind, zonder dat die eerste stikjaloers wordt? Kinderen met ADHD zien zo moeilijk nuances, terwijl die nuances net heel belangrijk zijn in je verklaring.

We hebben deze morgen afscheid genomen met ruzie. Hij vond dat ik mijn verantwoordelijkheid als ouder niet neem, omdat ik Pieter teveel laat doen en omdat ik hem altijd precies vertel wat hij moet doen. Ik vond dan weer dat hij moet begrijpen dat mijn instructies 's morgens een poging zijn om zijn hoofd wat minder warrelig te maken zodat hij zich beter kan concentreren op wat echt telt. Maar vooral: als hij zoveel verwijten had, hij best wel eens naar mijn antwoord kon luisteren ook.

Droevig nieuws...

Ik verneem net dat het kindje van een collega - nog maar enkele dagen oud - vannacht in haar armen is gestorven. Het is zwaar om afscheid te moeten nemen van een leven dat nog niet eens begonnen is, van alles wat nog had moeten of kunnen zijn. Het is pas als je zelf kinderen (verloren) hebt dat je een beetje (pas echt) kan begrijpen hoe dat voelt, denk ik.

Dit nieuws maakt me vooral heel nederig. Want ook al loop je van je kinderen soms de muren op, toch wil je ze niet missen. En ik ben dankbaar dat ik tegen mijn beide kindjes kan zeggen dat ik ze graag zie, dat ik blij ben dat ze er zijn, en dat ze heel belangrijk voor me zijn.

Wouter heeft zulke bevestiging heel hard nodig. Hij krijgt elke dag veel te verwerken en veel te verduren. Kinderen onder elkaar zijn niet zo verdraagzaam. Hij heeft vaak sociale conflicten die hij nooit ziet aankomen. Hij doet het niet zo goed op school, ook al ligt het niet aan zijn intelligentie. Taken maakt hij nooit uit eigen beweging af... Het geduld van de mensen is op een bepaald moment gewoon op. En dan ben ik blij dat ik ergens een ondersteunende constante voor hem ben. Want gelijk wat hij doet, niet doet of mispeutert, mama zal hem nooit minder graag zien als ervoor, hij wordt er niet minder belangrijk door en mama is niet minder blij dat hij er is. En is dat niet fundamenteel?

Wat je zelf doet, doe je beter

Het was verbazend rustig vanmorgen... Stilte voor de storm?
En het begon al niet goed, want gisterenavond waren Pieters kleren boven beland en Wouters kleren beneden. En ze wilden het zelf net andersom: Pieter wilde zich beneden omkleden en Wouter boven. Ik zei het al eerder: hoe minder ik ze opsplits, hoe beter ik beiden in het oog kan houden en hoe beter het allemaal loopt. Maar ik dacht, okee, laat ik het een kans geven. Dus verwisselde ik de kleren van plaats en liet ze zich aankleden waar ze wilden.

Normaal eten we 's morgens cornflakes, maar toen ik beneden kwam had meneer Wouter zich als een koning aan tafel geïnstalleerd met brood en beleg voor zich. Zonder bordje weliswaar, en alles rommelig uitgestald, maar voor de rest prima in orde. Mijn eerste reactie op die chaotische aanblik was nogal paniekerig... tot ik besefte dat Wouter zelf eigenlijk heel rustig zijn boterhammen zat te smeren.

Het hoofd koel houden is meestal wat mij dan overeind houdt. Snel een bordje halen was wat er eerst moest gebeuren. Ik heb hem daarna opdracht gegeven om, nog tijdens zijn ontbijt, ook boterhammen te smeren voor hem en de broer. Dat zag hij wel zitten, en heeft hij prima gedaan.

Ik kan me niet ontdoen van de indruk dat het misschien daardoor kwam dat hij rustig was: hij was trots als een pauw op het krijgen van zoveel verantwoordelijkheid! Willen we soms misschien niet gewoon teveel watten onder onze kindjes leggen?

Broertje pesten

Vandaag is het weer zover: de twee kindjes zitten leuk met elkaar te spelen, tot Wouter ineens besluit dat we Pieter niet genoeg straffen. Niet dat die niet genoeg foute dingen doet, maar toch straffen we er hem in zijn ogen niet voldoende voor. Wouter krijgt juist heel veel straf, en is het dan niet meer dan fair dat beiden evenveel gestraft en beloond worden?

Hij zit zijn broer daarna net zolang te jennen totdat die knapt en scheldwoorden begint te roepen. Dan trekt hij een heilig gezicht en kijkt triomfantelijk onze richting uit. Daarna is hij boos omdat we hem op de trap zetten en niet zijn broer, want hij is toch niet degene die heeft geroepen?

Het verschil tussen een fout begaan en een fout uitlokken krijgen we hem nu al meer dan een jaar niet uitgelegd...

Beloning

Ik hoor sommige mensen zeggen dat je je kinderen eigenlijk niet met een snoepje mag belonen als ze iets goeds gedaan hebben. Als ze beloning steeds blijven associëren met eten, kunnen ze later geen gezonde relatie opbouwen met hun eten. En zullen ze eten, telkens als ze vinden dat ze een beloning hebben verdiend. (Ik kan daar wel inkomen, maar denk ook wel dat niet belonen nog veel slechter is.)

Toch heb ik Wouter en Pieter gisterenochtend, als beloning voor het feit dat ze op tijd naar school konden vertrekken, elk twee chocolade centjes gegeven. Omkoperij? Neen, dat denk ik niet. Ik denk vooral dat je niet van de kindjes kan verwachten dat ze de activiteit 'zich klaarmaken voor school' leuk vinden en zich daar automatisch ten volle voor inzetten. Een kleine motivatie - en al zeker voor Wouter, die zich daardoor wat beter kan focussen - kan dat niet?

Mijn man en ik hebben het zelf ook zeer moeilijk om op tijd te komen. Als we alleen zijn lukt het redelijk goed, maar als we samen ergens heen moeten is het vreselijk. Het is alsof we allebei naar hartelust de verantwoordelijkheid voor het op tijd komen naar de ander doorschuiven. Een erg goed voorbeeld voor de kinderen is het in elk geval niet... Het probleem bestaat al zolang we elkaar kennen en voor zover ik zie zit er geen oplossing aan te komen.

Roarrrr...

Dit plakwerkje maakte Wouter ongeveer drie weken geleden uit eigen beweging. Toen ik hem vroeg hoe hij dit gemaakt had, zei hij dat hij was begonnen met het geel, daarna het oranje, daarna het iets donkerder oranje van de manen, daarna het gras, dan het bladerdek, de stam en de lucht. Er zijn op voorhand geen schetslijnen gemaakt.

Red cap Mama

Sinds mijn stagebezoek aan een lagere school vorige week (ik studeer bij voor onderwijzeres) sta ik versteld van het gemak en de vlotheid waarmee de leerkracht de klas georganiseerd had. Het zesde leerjaar van de basisschool in onze gemeente weet perfect wat hen te doen staat en draait vlot mee in de (soms wel ingewikkelde) organisatie van mijn stageschool.

Enkele dagen later merkte ik ineens op dat het er 's morgens bij ons thuis heel wat minder vlot aan toe gaat. Nochtans heb ik geen twintig kinderen, maar twee. Het moet dan toch wel lukken om dat haalbaar te maken?

Met goede voornemens alleen kom je er niet natuurlijk. Dus heb ik sinds een klein jaar een vaste structuur in het 'ochtendritueel' gestoken. Op aanraden van een collega zorg ik er nu steeds voor dat ik zelf 'klaar' ben (i.e. gewassen en aangekleed) voor de kinderen uit bed komen. De meeste dagen lukt dat ook, maar soms zijn ze me gewoon voor (zoals gisteren). Hoe minder ik Wouter uit het oog verlies 's morgens - dus hoe sneller ik hem kan bijsturen als hij weer iets impulsiefs doet - hoe groter de garantie dat we op tijd op school komen. Eten doen we samen: ik eet en smeer boterhammen tegelijk. Tanden poetsen doen we na het eten, en vooral: we gaan er niet meer terug voor naar de badkamer op de eerste verdieping, maar doen dit in de keuken.

Soms voel ik me een signaalgever op een vliegveld, die - bewapend met alleen twee lampen - een groot en log vliegtuig op de startbaan moet krijgen. Het haalt daarbij niet uit of je driftig met je armen staat te zwaaien of net heel rustig signalen geeft: het vliegtuig wordt er niet beter manoevreerbaar door.

Kunstenaar in wording?

Wouter kan prachtig tekenen. Dit is een tekening die hij een maand of twee geleden maakte. Opmerkelijk: hij heeft deze robot niet overgetekend maar gewoon uit zijn geheugen op een blad papier gezet.

Stiekem naar beneden?

Papa is in de week niet thuis 's morgens, want hij gaat werken met de vroege shift. En gisterenavond was ik niet thuis. Dus papa heeft met Wouter de afspraken rond de Sinterklaas-cadeautjes gemaakt: eerst bij mama gaan en dan allemaal samen naar beneden gaan kijken.

Toch is hij deze morgen stiekem naar beneden geslopen. 'Sluipen' is het goede woord, want hoewel ik al een kwartier wakker lag heb ik zijn deur niet horen opengaan. Even later stond hij boven, weliswaar aangekleed, maar mét de pakjes in zijn handen, van hem en de broer. Ik was echt boos op hem; hij wéét toch wat de afspraak was??

Ik hou niet van dagen als deze. Er is teveel spanning, teveel stress, veroorzaakt door teveel veranderingen ten opzichte van 'normale' dagen. Het maakt de volgorde van de dingen 's ochtends te labiel. Misschien moeten we het ernstig overwegen om de Sint volgend jaar te vragen in het weekend te komen.

Wouter kon zich in eerste instantie niet voorstellen waarom ik boos was. Ik heb tien minuten nodig gehad om hem dat uit te leggen. Ik heb beloofd om in deze blog ook zijn kant van het verhaal te vertellen, misschien begrijp je dan wat beter waarom het zo moeilijk was.

Wouter staat op. Het eerste wat 's morgens altijd gebeurt is aankleden. Zijn kleren liggen zoals steeds beneden (het is daar warmer). De afspraak met papa is vergeten. Op elke andere dag gaat hij eerst eens rustig bij mama langs, even knuffelen, lekker warm in het bed. Dat is leuker dan aankleden. Maar vandaag is de Sint geweest. De meccano-doos ligt te blinken op de tafel in een cadeaupapiertje. Dus gaat hij naar beneden (hij is zich er vast niet van bewust dat hij dat heel stilletjes doet) en doet zijn kleren aan. Er ligt ook een pakje voor zijn broer. Hij beheerst zich, scheurt het papier er nog niet af maar komt met de twee pakjes voorzichtig naar boven. Aangekleed. En wáárom is mama dan precies boos?

Vanavond komt Sinterklaas...

Spannende periode, voor alle kinderen. Voor een 'gewoon' kind is het al moeilijk om een verlanglijstje op te stellen. Maar voor Wouter is het absoluut onoverkomelijk. Zijn verlanglijstje bestaat standaard uit wel duizend lijnen. Reclame en speelgoedboekjes brengen hem helemaal in de war. Het keuzeproces duurt bij hem steeds enkele weken, maar zo erg als dit jaar hebben we het nog niet gehad.

Sinds een maand of twee weet hij hoe de vork in de steel zit. Hij kon zich pas verzoenen met het idee toen bleek dat er toch nog iets in zijn schoen zou zitten. Afspraak: het mocht niet meer kosten dan 25 euro.

We proberen hem zoveel mogelijk eenduidige instructies te geven, gewoon omdat dat veel discussies voorkomt. Toch is hij al weken beurtelings met elk van ons aan het onderhandelen over die 25 euro. Waarom geen 27 euro? Dat is toch maar twee euro meer? Kunnen we die twee euro niet uit zijn spaarpot halen? Dat gaat toch?? Maar neen, wij blijven allebei bij ons standpunt: 25 euro is 25 euro.

Dat is echt typisch iets voor hem: de kantjes eraf lopen. Hij gaat tot de uiterste grenzen die hij opgelegd krijgt en gaat steeds proberen om ze te passeren. We voelen sterk aan dat we hem moeten leren omgaan met die grenzen. In de Sinterklaas-cadeau van 2006 zit dus ook een wijze les verborgen...

In het speelgoedboekje had hij zondag eindelijk een mooie meccano-set gekozen. Gisteren ging mijn man met hem naar de winkel, maar de veelheid aan impulsen daar was er (in combinatie met de medicijnloze dag) helemaal teveel aan. Hij gooide zijn keuze overboord en liep wel twintig minuten van het één naar het ander. Om na veel discussie en gezaag naar buiten te wandelen met... een meccano-set.

Een dag zonder medicijnen

Deze doodnormale schooldag verschilde in één opzicht van alle andere dagen: Wouter mocht vandaag geen pilletje nemen omdat hij deze namiddag voor onderzoek naar het revalidatiecentrum moest. Vorige keer heeft men tests gedaan toen hij zijn medicatie had genomen, vandaag wilden ze wellicht het verschil weten tussen zijn gedrag met en zonder medicatie. En dat zullen wij, maar ook de school, geweten hebben!

Hoewel ik geen ijverige voorstander ben van Rilatine en aanverwante medicijnen, krijgt Wouter toch al sinds het eerste leerjaar elke dag een vaste dosis.
Wat doet het voor ons? Het is geen gemakkelijkheidsoplossing - weer zo'n vooroordeel waar we al jaren tegen vechten - en ze dienen ook niet om hem stil te krijgen. Iedere ADHD-ouder wéét dat de pilletjes geen wondermiddel zijn. De kinderen worden bij normale dosissen niet suf of gewillig. De structurele problemen blijven bestaan, zij het in mindere, eerder werkbare mate.

Ik weet dat de meningen over Rilatine en Concerta zeer, zeer, zéér verdeeld zijn. Wij zien het geven van de medicijnen vooral als overbrugging die het ons mogelijk maakt om hem die dingen aan te leren die hem later zonder medicatie zelfredzaam zullen maken. Wat die dingen zijn, vertel ik later nog wel eens. Feit is dat we hopen dat hij over een kleine drie jaar zonder medicatie het middelbaar kan aanvangen. En of deze hoop ijdel is, merken we over een paar weken wel als de medewerkers van het revalidatiecentrum ons vertellen wat hun bevindingen zijn.

Onze zoon is 9 en hij heeft ADHD

Zijn ADHD-zijn is slechts een deeltje van zijn 'zijn'. Het is onlosmakelijk verbonden met wie hij is en hoe hij naar de wereld kijkt. Maar het overheerst alle sociale relaties die hij met mensen (ook met ons) heeft. En dat is onterecht. Want hij is méér dan zijn ADHD.

Ik heb lang over het starten van deze blog nagedacht. Er zijn immers zoveel blogs. Heeft het wel zin om je ziel op internet uit te storten? Wie heeft daar iets aan?
Na enkele maanden ben ik eindelijk eruit. Het is té frustrerend hoe weinig begrip er nog steeds is voor ADHD: voor de ouders, voor de juf of meester op school, maar ook voor het kind. Het bestaat niet, zeggen sommigen. Het zal wel aan de voeding liggen, zeggen dan weer anderen. En het meest kwetsende: het zal wel aan de opvoeding liggen. Of het gebrek eraan!

Dit is geen verhaal over 'mijn kind schoon kind'. Maar af en toe krijgen wij als ouders de gelegenheid om mee in zijn hoofd te kunnen kijken, al is het maar even, en dan vinden we daar iets onvoorstelbaar moois. Ineens begrijpen we waar het voor hém over gaat. En dat is toch de bedoeling? Alleen zo kunnen we hem toch klaarstomen voor deze wereld?

Welkom op mijn blog.